مطالعه ژئوشیمیایی اندیس مس کلاته نو

در این نوشته پتانسیل مس ـ مولیبدن پورفیری کلاته نو در شمال غرب شهرستان گناباد، شرق ایران، برای نخستین بار تعریف شده است. این کانسار در غرب گسل گناباد، 100 کیلومتری جنوب گسل درونه و در شمالی ترین بخش از مجموعه آذرین شرق ایران واقع است که در درون بلوک لوت قرار می گیرد. در پی بازدید علمی از دگرسانی آرژیلیک پیشرفته و معادن کائولن و همچنین معادن فلورین رگه ای شمال غرب گناباد، ایده دورسنجی این ناحیه با دید آشکارسازی پتانسیل پورفیری شکل گرفت. طی پردازش تصاویر ماهواره ای aster و etm+ در چهارگوش دورسنجی تعریف شده با ابعاد 22 در 16 کیلومتر، در فاصله مختصاتی 25 °34 تا 32 °34 عرض های شمالی و 25 °58 تا 39 °58 طول های شرقی، الگوی آلتراسیون پورفیری این ناحیه آشکارسازی شد. جهت اکتشافات صحرایی از کل زون دورسنجی پنجره ای تحت عنوان چهارگوش پیمایش انتخاب شد. پس از مراحل چندگانه مطالعات صحرایی و تهیه نقشه های زمین شناسی و آلتراسیون، تحلیل ارتباط مکانی دگرسانی های آرژیلیک، پروپلیتیک و فیلیک با یکدیگر و همچنین با توده پیش بینی شده در عمق، ارائه شده است. پردازش ساختاری تصاویر ماهواره srtm ضمن تسهیل رده بندی ساختارها، تعریف تکتونیکی پایانه دم اسبی گسل گناباد را تایید کرده است. با درک و شناسایی فازهای ماگماتیزم قبل، همزمان و بعد از کانی سازی، توالی سن نسبی اپیزودهای تکتنوماگمایی و موقعیت یابی ساختاری پورفیری کلاته نو کاملا روشن شده است. دایک دیوریت زیگموئیدی منحصر به فرد کلاته نو شاهد تکتنوماگمایی معتبری از نقش چرخش ساعت گرد بلوک لوت در پالئوتکتونیک کمانی این ناحیه ارائه می دهد. ژئوشیمی عناصر کمیاب و نادر خاکی آندزیت ها و دایک ها ضمن رد ماگماتیزم آداکیتی، سری کالک آلکالن نرمال کلاته نو را تایید می کند. براساس الگوی نرمالیز داده های ژئوشیمی سنگ ها، فازهای مختلف ماگماتیزم کمانی کلاته نو بر روی مدل mash تحلیل شده اند. زون آلتراسیون فیلیک مرکزی علاوه بر سیلیسی شدگی و پیریت زایی شدید، حاوی رگه هایی با کانی سازی کالکوپیریت، اسفالریت، گالن و نقره است که با کانی سازی ثانویه مس در حاشیه بر روی نقشه کانی سازی مشخص شده اند. ضمن تعیین رده اپی ترمال سولفیداسیون پایین و تیپ d رگه ها براساس مطالعات میکروسکوپ الکترونی sem و سیالات درگیر، ارتباط کانی سازی زون فیلیک کلاته نو با پورفیری مدفون بر روی مدل های معتبر بحث و تحلیل شده است. با ارائه مجموعه زیادی از شواهد از جمله محیط کششی شبه پشت کمانی پایانه گسل گناباد، ژئوشیمی رگه ها، نخستین معرفی کانی سازی سولفید پایین با بافت جینگورو ایران، شاخص محیط پشت کمان و توجه به منشا رگه های فراون فلورین در این محدوده، علی رغم شواهد آشکار از یک سیستم مس پورفیری، بحث حضور کانسار مولیبدن پورفیری تیپ غنی از فلوئور شاخص ریفت های پشت کمانی در عمق زون فیلیک کلاته نو مطرح شده است.